15 oktober 2017

De BIM grondregels

Door: Door Richard de Nier - Docent BIM / Project manager bij de Hogeschool van Amsterdam

In mijn vorige blog bracht ik ter discussie dat er nog steeds weerstand bestaat als het om BIM gaat. Dit komt vooral voor bij oud gedienden op de werkvloer, maar ook bij directies. BIM valt best lastig uit te leggen. BIM-processen en -procedures kunnen dan ook ingewikkeld zijn. Onbekend maakt onbemind. Veel vaker komt het echter voort uit het niet willen veranderen.

Was er maar een manier om alle opgeklopte BIM-definities te doorgronden en de negatieve stellingnames te pareren met een eenvoudige set van principes die kunnen worden toegepast in elke situatie waar BIM ter discussie staat.

Net als in de wiskunde. Daar draait alles om de logica, maar die logica moet op iets gebaseerd zijn. Dit is waar grondregels een rol spelen.  Een grondregel is een niet bewezen, maar als grondslag aanvaarde bewering. Grondregels mogen niet met elkaar in tegenspraak zijn. Grondregels mogen niet uit andere grondregels afgeleid kunnen worden.

Kunnen we hetzelfde voor BIM doen? Met enkele “universeel aanvaarde grondregels”?

1. Definitie van BIM

Ten eerste moet het duidelijk zijn waar we het over hebben, wat we bedoelen met BIM. BIM is een generieke term voor alles dat betrekking heeft op software die gegevens direct met geometrische informatie koppelt. De term BIM wordt gebruikt om een beschrijving te geven van

  • een object: het bouwwerk informatie model
  • het proces: bouwwerk informatiemodellering
  • het management: bouwwerk informatie management.

2. De grondregels

Nu we op dezelfde bladzijde zijn beland wat betreft BIM, kunnen we het hebben over de essentiële grondregels die we kunnen toepassen op BIM-onderwerpen en -problemen.

2.1.BIM kan door iedereen voor alles gebruikt worden

  • BIM is niet beperkt tot bepaalde doeleinden of specifieke groepen.
  • BIM is niet alleen voor ontwerp, constructie, het bouwen en het beheren.
  • Het is niet alleen voor ontwerpanalyse, raakvlakcontrole, 4D planning of facility management.
  • Ook is het niet alleen voor gebouwen, infrastructuur of GIS.
  • De gegevens in een BIM zijn toegankelijk, het maakt niet uit wie het gebruikt of voor welk doel.
  • Het kan worden gebruikt in contracten, om op te leiden, te informeren, VR te creëren, voor rampen plannen, zelfs ter voorkoming van terroristische aanslagen.
  • Natuurlijk kunnen de gegevens in een BIM middels regelgeving in de software afgestemd worden op de gebruikers, maar de essentie is dat het mogelijk moet zijn bij alle gegevens te kunnen.
  • Er is geen theoretische limiet voor het type gegevens. Als er gegevens zijn die je nuttig zou vinden, kunt je het toevoegen (of iemand betalen om het toe te voegen). Verwacht gewoon niet dat iemand anders het gratis doet – zie Grondregel 2.

2.2 Een BIM levert jou direct voordeel op.
De reden dat je BIM-software en -processen gebruikt, is het verbeteren van de efficiëntie en kwaliteit van het werk dat je doet en waar je verantwoordelijk voor bent.

Als je niet met BIM bezig bent, bestudeer dan Grondregel 1 nogmaals. BIM kan namelijk voor alles gebruikt worden, je dient echter uit te zoeken hoe je met BIM kan profiteren met het werk wat je nu doet.

Deze grondregel gaat niet alleen over persoonlijke winst. Dit is een belangrijk aspect van BIM. Processen waar elke deelnemer profiteert, zal altijd robuuster zijn, beter geaccepteerd en een langere levensduur hebben.
Maar nog belangrijker is dat deelnemers alleen werken binnen hun vakgebied van expertise en verantwoordelijkheid. Architecten mogen BIM niet gebruiken om structurele analyses te doen. Ontwerpers en aannemers moeten niet verantwoordelijk zijn voor het verstrekken van gegevens die specifiek zijn gestructureerd voor FM-doeleinden.
Het verstrekken van gegevens aan anderen is goed, maar het verstrekken van gegevens die geschikt is voor het doel van iemand anders is een stap te ver.
En onnodig. Gestructureerde data is toegankelijk, ongeacht hoe het is gestructureerd. Normen kunnen helpen als die normen voldoende zijn, maar het gebrek aan normen maakt het niet onmogelijk.
Aannemers moeten verantwoordelijk zijn voor het verzamelen van de gegevens die zij nodig hebben voor de bouw uit de ontwerpgegevens, FM-adviseurs moeten verantwoordelijk zijn voor het verzamelen van de gegevens die zij nodig hebben voor het beheer uit de gegevens van de aannemer, makelaars moeten verantwoordelijk zijn voor het verzamelen van de gegevens die zij nodig hebben voor de verkoop uit de FM-gegevens, enz. ..
Dus als je jezelf bevindt in een situatie waar je iets aan het doen bent dat niet direct in jouw voordeel is, is het je goed recht om nee te zeggen of mag je de begunstigde vragen om je werkzaamheden te vergoeden.
Omgekeerd, als je het voor jouw eigen doeleinden doet en iemand anders daarvan profiteert, geef je deze gratis toegang, het kost je namelijk niets en de basis van BIM is juist dat we van elkaars inspanningen profiteren.
2.3. BIM vervangt of verbetert iets dat je al doet.
BIM is iets wat je doet in plaats van andere minder efficiënte en minder accurate methodes.
  • Je tekent niet in Autocad EN in Revit, je maakt geen handmatige hoeveelhedenstaat in Excel  EN trekt de hoeveelheden uit naar een schedule in Revit.
  • Je doet geen analyse op je structurele ontwerp met een analysepakket aan je model gekoppeld EN berekend alles nog eens met pen, papier en rekenmachine.
  • Je gebruikt geen BIM-model en een totalstation om plafondhangers uit te zetten om ze vervolgens met een meetlint af te meten.
  • Je hebt geen kamer vol tekeningen en mappen EN een geïntegreerde FM-database gekoppeld aan een model.
Dit geldt ook voor het management. Er kan een nieuwe functie zijn, BIM Regiseur genoemd, maar het is geen nieuw beroep. Het is een projectleider die BIM gebruikt om de dingen te doen die projectleiders al doen.
BIM is een middel om dingen gedaan te krijgen. Het is niet een ding op zichzelf. Als je BIM voor geen meetbaar doel doet, verspil je je tijd.
2.4. BIM is niet mogelijk zonder BIM-compatibele software.
 BIM is fundamenteel een technologie van een bepaald type software.
BIM-software is software die minimaal geometrische informatie kan opslaan en manipuleren en gegevens koppelen aan die geometrie. Software die alleen geometrie (CAD, SketchUp, Rhino, enz.) of alleen gegevens (databases, spreadsheets, enz.) beheert, zijn niet BIM-geschikt.
BIM wordt vaak beschreven als een proces, maar het is een proces van het managen van BIM-software. Het mag alleen betrekking hebben op de uitvoer en de uitwisseling van die software. Om dit effectief te kunnen uitvoeren, heb je inzicht nodig in de capaciteiten en beperkingen van de betrokken software. BIM-management steekt vaak zijn kop in het zand als het om software problemen gaat.
Wat BIM betreft, moet u altijd de impact van de gebruikte software overwegen.
2.5. BIM werkt het best bij Samenwerking.
Het delen van jouw gegevens betekent dat anderen hun gegevens delen met jou. Een BIM werkt het best als je samenwerkt met anderen, maar u kunt een BIM nog steeds zonder samenwerking gebruiken. Een architect kan Revit gebruiken om alleen tekeningen en schema’s te maken, maar geef het model niet aan anderen. De architect doet nog steeds BIM, profiteert ervan door efficiënter en nauwkeuriger te zijn, hoewel er geen samenwerking bestaat.
Samenwerking in een BIM is een secundaire overweging. Het bepalen of BIM toegepast dient te worden zal gebeuren op basis van de grondregels 1, 2 en 3, namelijk dat het voor een ieder  en voor alles gebruikt kan worden, dat er een voordeel is, dat het iets verbetert wat je al moet doen. Maar zodra dat gebeurt, is samenwerking zeker laag hangend fruit.
Om het voorbeeld van hierboven te nemen. Als de architect zijn model deelt met een calculator die het model gebruikt om hoeveelheden te bepalen, dan krijgt de architect veel eerder en beter inzicht in de kosten van zijn ontwerp (evenals de opdrachtgever).
Hoe zit het dan met…
Natuurlijk komt er meer bij kijken dan alleen de grondregels toe te passen bij het overwegen van het gebruik van BIM. Enkele vragen die vaak opkomen:
  • Wegen de kosten van het implementeren op tegen de uitkomsten.
  • Is de huidige technologie ver genoeg en heeft het personeel de benodigde vaardigheden.
  • Is er genoeg tijd in het programma voor de implementatie.
Maar dit zijn geen principes over BIM, het zijn problemen om te overwinnen.
  • Als het niet de moeite waard is, hoe kan de inspanning worden verminderd, of hoe kan het resultaat verbeterd worden om het waardevol te maken?
  • Als het momenteel niet mogelijk is, zal het later mogelijk kunnen zijn of wat is nu al mogelijk of wat is nu praktisch?
  • Vergelijk hoeveel extra tijd nodig is tegen de voordelen. Kan het programma worden aangepast om meer tijd te verkrijgen?

3. Gebruik van de grondregels

Dus de volgende keer dat je in een discussie over BIM terecht komt, let op de BIM-grondregels, ze kunnen een snel antwoord geven op een ‘domme’ uitspraak of bewering.
Om de BIM grondregels nog een keer te herhalen:
  1. BIM kan door iedereen voor alles gebruikt worden.
  2. Een BIM levert je direct voordeel op.
  3. BIM vervangt of verbetert iets wat je al doet.
  4. BIM is niet mogelijk zonder BIM-compatibele software.
  5. BIM werkt het best bij samenwerking.
Hieronder wat voorbeelden die illustreren hoe je met de grondregels op zak een negatieve benadering van BiM kan weerleggen,
Stel we nemen een tekenaar, laten we hem Hans noemen. En Hans stelt: “Je kunt BIM net zo goed met CAD-software doen.” Dan kun je hem pareren met grondregel 4. Of hij zegt “Ik zou hiervoor geen BIM gebruiken.” Dan brengen we grondregel 1 in stelling. Zegt hij: “Het is extra werk om hoeveelheden uit Revit te krijgen.” dan komt nummer 3 van pas.
Of laten we een directielid nemen. We noemen hem Piet en hij zegt: “BIM is heel wat extra werk en we kunnen geen BIM gebruiken omdat het contract geen samenwerkingsclausules heeft.” Dan komen respectievelijk de grondregels 3 en 5 mooi van pas. We kunnen grondregel 2 gebruiken als Piet zegt: “De hoeveelheden die we hebben uitgetrokken geven we niet zomaar weg.”
Bron: Antony McPhee