09 september 2019
BIM functies en opleiden; eenvoudig toch?
Door: Leo Labega - Opleidingsmanager bij Avans⁺
Check wat vacatures en het is al snel duidelijk dat er veel verwarring bestaat over de inhoud van BIM functies. Functie omschrijvingen en taken en verantwoordelijkheden blijken nogal van elkaar te verschillen. Vreemd?
Check het aanbod aan BIM opleidingen, cursussen en trainingen. BIM coördinator in een week, niet te geloven maar het wordt echt aangeboden. Maar ja, als onduidelijk is wat zo’n functie inhoudt, waarom zou zo’n cursus in 2 dagen dan onmogelijk zijn? Het onderwerp BIM is omvangrijk. De implementatie complex. Om het zo maar in de praktijk te leren
blijkt riskant. Voorbeelden te over waarbij pilotprojecten behoorlijk mis zijn gegaan. BIM is dan ook een volwaardig specialisme in de bouw waarvoor gedegen kennis nodig is. Goede opleidingen zijn daarom noodzakelijk. Wil je zo’n opleiding ontwikkelen, dan is het handig om op zijn minst helder te krijgen welke kennis, kunde en vaardigheden daarbij horen. Zo kun je de eindkwalificatie, leerdoelen en onderwerpen bepalen. Even terug naar het begin. Als verantwoordelijke voor de bouw- en techniekopleidingen ben ik jaren geleden gaan uitzoeken welke invloed BIM zou kunnen hebben op de opleiding en het vak installatietechniek. In de opleiding tot integraal installatietechniek ontwerper leer je de installatieve ontwerpen te maken voor complexe gebouwen. Anders gezegd we leiden installatietechnische engineers op met een gedegen vakkennis en ervaring. Engineers werken vanzelfsprekend ook in andere disciplines dan installatietechniek. Om zo goed mogelijk een BIM te ontwikkelen, zijn mensen uit alle denkbare bouw gerelateerde vakgebieden nodig. Dat betekent dat naast de specifieke vakkennis ook BIM kennis nodig is. Of is BIM iets dat je er even bij doet? Ik meen van niet. En ik meen ook dat dat nogal onderschat wordt. Een ontwerp wordt immers niet meer gemaakt om “alleen maar” te bouwen. Nee. Meer en meer is er sprake van meerjarige prestatiecontracten. Zo ook de wens om circulair te bouwen. Of duurzaam. “O ja”, zei de opdrachtgever, “ik heb ook van WELL gehoord, dat wil ik ook.” Per 1 juli wordt BENG wet. De Wet Kwaliteitsborging is aangenomen, ISO 9001 is van toepassing. Digitale Gebouwdossiers worden gevraagd. En wat te denken van de specifieke vaktechnische innovaties. Duizelingwekkend. Het is duidelijk dat er steeds meer van engineers wordt verwacht. Duizelingwekkend. Het is duidelijk dat er steeds meer van engineers wordt verwacht. Bij de ontwikkeling van een BIM opleiding hebben we daarom gedacht dat het in ons geval om de BIM Engineer opleiding moet gaan. Natuurlijk hebben we dat besloten met marktpartijen. Pioniers en ervaringsdeskundigen die zich er al heel vroeg in zijn gaan verdiepingen maar ook met leden van de Bouw Informatie Raad.
Dus moest er een eindkwalificatie met bijbehorende leerdoelen komen. Een belangrijk onderdeel van BIM is coördinatie, overleg en dus communicatie. Lastig, want het is een publiek geheim dat veel techneuten niet bepaald communicatief sterk zijn. Daarom hadden we toen gedacht om twee afstudeerrichtingen aan te bieden; de Coördinerend BIM Engineer (CBE) die communicatief vaardig is en de Technisch BIM Engineer (TBE) die minder hoeft te communiceren. Ook wij leren. Vooruitschrijdend inzicht heeft ons geleerd dat een BIM Engineer, hoe lastig het voor sommigen ook is, zowel technisch als coördinerend moet zijn. Dat inzicht maakt ook dat de veel gebruikte functie BIM Coördinator onvolledig is. Het suggereert het verkeerde. Het technisch aspect is van groot belang en onlosmakelijk met BIM verbonden. Hoeveel kennis en kunde je ook van BIM hebt, zonder technische kennis is BIM geen BIM. Zonder technische kennis, krijg je te maken met de ouderwetse lijnentrekker die wordt vertelt hoe een model grafisch opgezet wordt maar niet over de technische kennis beschikt om ook data toe te voegen. Ook niet de kennis heeft om dat met andere stakeholders te engineeren. Met alle gevolgen van dien. Datzelfde vergelijk gaat ook op voor de BIM modelleur. Enerzijds is daarbij vaktechnische kennis nodig, anderzijds de BIM kennis en kunde om het door BIM Engineers opgezette model verder uit te werken. Het ontwikkelen van een opleiding die aansluit bij de markt is complex, alles behalve eenvoudig en staat nooit stil. Met de mensen die dichtbij de ontwikkeling zijn betrokken, zijn we best trots dat zowel nationaal als internationaal naar onze opleiding gekeken wordt.
Wil je meer weten?
Kom naar de BIM Onderwijsdag op 2 oktober in de Jaarbeurs in Utrecht
Bij de Avans⁺ stand gaan we dan graag het gesprek met je aan.
Om 16.30 uur verzorgen docenten Björn Kamphuis en Martijn de Riet een masterclass.